Najlepsze sposoby gotowania ryżu na sypko

W krajach azjatyckich ryż jest tak popularny jak u nas ziemniaki czy chleb. Można jednak powiedzieć, że jest obecny we wszystkich kuchniach świata. Gotujemy ryż do swojskich gołąbków, ale także do śródziemnomorskiego risotto czy orientalnego sushi. Ryż na sypko uznawany jest za „wyższą szkołę jazdy” w gotowaniu. Zapraszamy do ciekawej opowieści o ryżu – od pochodzenia, przez rodzaje, po tajniki przyrządzania idealnego ryżu na sypko.

O ryżu to i owo

Całkiem słusznie ryż kojarzy nam się z Azją – głównym jego producentem są Chiny oraz Tajlandia. Zawsze modny ryż znany jest od starożytności i szacuje się, że jest bazą posiłków dla połowy populacji świata. Imponujące!

Ryż cenimy nie tylko za walory smakowe i uniwersalne zastosowanie, ale także za możliwość wykorzystania go w dietach lekkostrawnych oraz eliminacyjnych (np. bezglutenowej). Jego wartości odżywcze również wyglądają całkiem nieźle:

• jest źródłem węglowodanów, czyli zapewnia dużą dawkę energii,
• zawiera pewną porcję białka, tłuszczów wielonienasyconych oraz błonnika,
• jego mocną stroną są witaminy (B₁, B₂, PP, B₅, B₆, kwas foliowy),
• dostarcza cennych mikroelementów (magnez, cynk, fosfor, żelazo, mangan, miedź, selen),
• jest łatwo przyswajalny i reguluje poziom cukru we krwi.

Rodzaje ryżu

Ryż niejedno ma imię i wygląda (oraz smakuje) różnie. Zanim przejdziemy do tego, jak ugotować sypki ryż, warto przyjrzeć się gatunkom i rodzajom ryżu, ponieważ to od nich zależy, czy będzie on miał tę upragnioną konsystencję.

Poszczególne typy ryżu mogą różnić się m.in.:

• kształtem,
• poziomem oczyszczenia,
• wartością odżywczą,
• smakiem,
• zawartością skrobi (im więcej – tym bardziej kleisty ryż),
• wchłanianiem wody.

Kryteria klasyfikacji i rodzaje ryżu

Wszyscy znamy ryże o różnych kolorach. Do najbardziej popularnych należą:

• ryż biały – pozbawiony łupiny, otrębów i zarodka, zawiera mniej składników odżywczych, ale jest lekkostrawny i szybciej się gotuje;
• ryż brązowy – bogaty w składniki odżywcze, zawiera wartościowe otręby;
• ryż czerwony – podobne właściwości do brązowego, ma czerwoną łupinkę i niski indeks glikemiczny;
• ryż czarny – o charakterystycznym, orzechowym smaku i bardzo wysokiej wartości odżywczej, bogaty w przeciwutleniacze;
• ryż żółty – japoński mochi, kleisty i słodki.

Najpopularniejsze gatunki ryżu

Aby wybrać idealny gatunek, który ugotujemy na sypko, trzeba wiedzieć co nieco o właściwościach każdego z rodzajów ryżu.

Długoziarniste ryże są idealne do gotowania na sypko, ich ziarenka są wąskie i mają około 7 mm długości. Z kolei gatunki krótkoziarniste mają owalny kształt i dzięki wysokiej zawartości skrobi po ugotowaniu maja konsystencję kleistą. Będą idealne na risotto (włoskie arborio czy carnaroli) albo na orientalne sushi.

Przy okazji warto poznać oryginalny przepis na sushi wegetariańskie.

Jeśli marzy ci się ryż o sypkiej strukturze, najlepiej sięgnąć po gatunki takie jak:

• Basmati – aromatyczny, długoziarnisty, prawidłowo ugotowany jest delikatny, sypki, wręcz puszysty.
• Jaśminowy – tajlandzki ryż, który nazwę zawdzięcza czysto białej barwie i aromatowi; to kolejny gatunek, który nie sklei się po ugotowaniu.
• Parboiled – biały ryż o długich ziarnach, dzięki wstępnej obróbce w parze wodnej jest ciemniejszy i szybko się gotuje.

Dlaczego chcemy gotować ryż na sypko?

Ryż jest bazą i nieodzownym składnikiem wielu dań z różnych zakątków świata. Rozprowadzany na płatach nori do sushi, powinien być kleisty. Jeśli jednak marzy nam się egzotyczna sałatka z ryżem lub orientalne danie, w którym zagra on ważną rolę, powinien być odpowiednio ugotowany.

Papka ryżowa nie pasuje do chińskich dań z kurczakiem, nie wymiesza się także z wieloskładnikowym daniem jednogarnkowym. Przesypujący się, niesklejony ryż stworzy pyszną i efektowną kompozycję z warzywami, łososiem, ale także w sałatkach owocowych.

Na stronie Akademii Smaku znajdziesz ciekawy przepis na danie jednogarnkowe z kurczakiem.

Jak ugotować ryż na sypko?

A zatem do rzeczy: mamy już wybrany ryż – jak go gotować, żeby miał doskonałą twardość/miękkość oraz konsystencję? Ba! jak to zrobić, jeśli nie idziemy na łatwiznę – czyli jak gotować ryż bez torebki?

Oczywiście w internecie znajdziemy wiele cennych porad, które zawsze rozpoczynają się od punktu, który mówi o tym, że ryż należy dokładnie przepłukać. Chodzi tu przede wszystkim o wypłukanie skrobi, której zawartość sprawia, że ryż się klei.

Najczęściej mówi się o płukaniu, aż woda nie będzie mętna. Choć są również teorie, zgodnie z którymi warto namaczać ryż nawet przez całą noc po to, aby wypłukać również szkodliwe substancje, które mógł pobrać z gleby.

Prostą i sprawdzoną przez ekspertów metodę gotowania ryżu na sypko znajdziemy na przykład na stronie Akademii Smaku – Jak ugotować ryż na sypko?

Gotujemy ryż na sypko

Bierzmy się zatem do pracy – postępujemy zgodnie z poniższą instrukcją:

• Przepłukujemy dokładnie ryż zimną, bieżącą wodą. Proporcje gotowania: na 1 szklankę ryżu potrzebujemy 1,5–2 szklanki wody – w zależności od potrawy;
• ryż do sałatki gotujemy w mniejszej ilości wody, żeby był bardziej sypki.
• Wlewamy wodę do garnka, dodajemy szczyptę soli, łyżkę oleju lub oliwy i gotujemy.
• Do gotującej się wody wsypujemy przepłukany ryż i pilnujemy, mieszając od czasu do czasu.
• Kiedy ryż zacznie się gotować, należy zmniejszyć pod nim płomień (podgrzewanie), przykryć pokrywką i gotować ok 12–15 minut.
• Kiedy ryż wchłonie wodę – jest gotowy.

Dobre rady

• W niektórych przepisach na gotowanie ryżu na sypko doradza się, aby podsmażyć go na niewielkiej ilości tłuszczu przed gotowaniem.
• Ryż na sypko do dań z kurczakiem można także gotować w bulionie
• Ryż brązowy gotuje się dłużej, wypłukany wsypujemy do wrzącej wody i gotujemy ok. 30 minut.
• Zwolennicy całonocnego namaczania ryżu sugerują, by gotować go w większej ilości wody – 5 szklanek na 1 szklankę ryżu.